De manier waarop Zora Snake vertelt over zijn verkenningstocht in januari 2025, samen met een deel van het artistieke team van Combat des lianes, in het oosten van Kameroen tussen de Baka-gemeenschappen, zegt veel over hoe hij creëert. Hier deelt hij zijn reis naar een andere staat van perceptie, waar gezang en gefluit weerklinken—midden in een wereld van lianen, waar alles verbonden is.

De Baka-gemeenschappen hechten groot belang aan het verwelkomen van mensen van elders, die ze niet als ‘anders’ beschouwen. Wanneer iemand het dorp binnenkomt, wordt iedereen meteen verwittigd door roepgeluiden, gefluit en muziekinstrumenten. Families, vrouwen met kinderen verzamelen zich en vormen een cirkel. Her weerklinken polyfone gezangen, vergezeld van percussie en geklap. Ze nodigden ons uit om de cirkel te betreden en een soort navelstreng te vormen, verbonden met en een verbinding vormend tussen de gemeenschappen. Een aanroeping van de geest van de liaan.

Na de samenkomst weerklinkt de tamtam en blijft de trilling nazinderen. In Combat des lianes hangt de tamtam trouwens meer dan twee meter boven de grond, zodat hij een intens, resonerend geluid voortbrengt. Dit symboliseert de verheffing van de geest door zang (stem, melodie), dans en muziek. Het is de regel van drie.

Meestal zijn het de vrouwen die de symfonie creëren: ritmisch en tegelijk aritmisch, spontaan en binnen de cirkel. Dit roept het beeld op van een slang, een spiraal, het ritme van reïncarnatie of het universum – de kosmologie van de wereld die wij zijn. We zoeken in ons binnenste. De liaan zit in ons. Wij zijn de liaan.

In Combat des lianes is de muzikale structuur heel organisch en bestaat ze onder andere uit gezangen van woede tegen de ontbossing. Bomen zijn zielen. Wanneer een boom valt, verdwijnt een ziel. Bij de Baka-gemeenschappen worden de lichamen van patriarchen begraven in bomen. Daarom vertegenwoordigen ‘een boom kappen' en 'verschepen in een container’ een dubbele moord op hun voorouderlijk erfgoed.

De man op de foto verblufte ons met zijn dans. Eerst kwam hij met lege handen en danste tot hij in trance raakte. Daarna ging hij op zoek naar wat hij miste. Hij keerde terug – ‘getransformeerd’, zijn gezicht zwartgekleurd. Het middel bedekte zijn hele gelaat. Zijn grootouders verwerkten boomschorsen om mensen te genezen. Ze gaven hem een remedie mee om zich te beschermen tegen onbekenden tijdens de ceremonie. Omdat wij geen slechte, uitbuitende geesten waren, ontnamen de voorouders van de Baka-gemeenschappen ons onze stem en ons zicht niet.

De kinderen zitten tussen de boomwortels. Ze kijken naar ons. Het beeld roept de overdracht op van generatie op generatie: de banden met het woud en de voorouders. We vroegen de Baka-gemeenschappen: wat is het heilige woud? Ze antwoordden: het woud bestaat niet. Het bestaat in ieder van ons. Wij zijn het woud. We maken deel uit van de water-, planten- en luchtwerelden die we consumeren. Het woud is bevolkt door levende wezens en levende geesten. Daarom hoorden we in de dorpen vaak dezelfde zin, die ook in Combat des lianes weerklinkt: ‘Het woud, dat zijn wij. Wij zijn het woud.’

— Interview door Sylvia Botella