Het Théâtre National Wallonie-Bruxelles

Het Théâtre National Wallonie-Bruxelles werd opgericht in 1945 en staat ook ver buiten Franstalig België aan de spits van de culturele democratisering. Een enkele blik op de programmering en de productie- en distributiemethodes maakt alles duidelijk.

Het collectief, de artistieke ambities, de diepgewortelde ethiek van verantwoordelijkheid, de kritische geest en de culturele decentralisatie: daarin herkennen we moeiteloos de grondslagen en basiswaarden van het Théâtre National. In mei 2021 werd Pierre Thys benoemd tot algemeen en artistiek directeur, als opvolger van Fabrice Murgia. In een tijd van sociale, ecologische en digitale veranderingen evalueert hij opnieuw de gebruiken binnen de sector, in een dynamiek van ecoverantwoordelijkheid, zorg, uitwisselingen, coconstructie, circulatie en festivals. Het Théâtre National verkent nieuwe interactieprocedés met het publiek, alsook nieuwe samenwerkingsvormen met kunstenaars en andere culturele actoren. Daarvoor richt het zich meer bepaald op het netwerk van scenische en culturele centra van de Fédération Wallonie-Bruxelles en die van de Brusselse, Waalse en Vlaamse culturele spelers.

Het Théâtre National staat bekend als zwaartepunt voor vernieuwende creaties, (co)producties en de promotie van kunstenaars uit de Fédération Wallonie-Bruxelles. Daarnaast is het ook een breed opgevatte leefruimte, die openstaat voor andere creatiedomeinen en zich graag aansluit bij netwerken in Europa en elders. Door een actieve aanwezigheidsstrategie en het uitbouwen van een netwerk aan partnerschappen versterkt het Théâtre National mee de internationale positie van de kunstenaars. Deze aanpak resulteert tevens in de ontwikkeling en opwaardering van de hele Franstalige Belgische culturele en artistieke sector.

In cijfers uitgedrukt overschrijden we vlot de grens van 40 titels per seizoen, goed voor meer dan 200 opvoeringen.

De seizoenen kenmerken zich telkens door een breed scala aan artistieke praktijken, waarbij zowel opkomend als gevestigd talent aan bod komt, Belgisch maar ook van over de landsgrenzen. Ter afwisseling programmeren we ook populaire en feestelijke herkenningspunten waarin hybridisering een belangrijke rol speelt: Jours de fête, Urban Dance Caravan, Scènes Nouvelles, MàD - Mots à Défendre, À la scène comme à la ville. Deze manifestaties worden op haast vanzelfsprekende wijze verweven met theater, dans, performancekunst, het nieuwe circus, technologie, literatuur, slam of de grote hedendaagse balletten. De grote verscheidenheid aan samenwerkingsverbanden in andere ruimtes en contexten is hierbij opvallend.

Elk jaar verzorgt Jours de fête het feestelijk openingsweekend van het seizoen in een van de vijf Franstalige provincies (Waals-Brabant, Henegouwen, Luik, Luxemburg, Namen). Door deze deelname aan een beleid van vriendschap tussen de Brusselse en Waalse huizen, waarbij de solidariteit en de betrekkingen met het publiek vooropstaan, wordt het immers mogelijk om andere gevoeligheden naar voren te brengen en het theater een nieuwe betekenis te geven.

Elk jaar openen het Weekend Ouvert en de Urban Dance Caravan het seizoen in Brussel, een stad maar ook een hoofdstedelijk gewest met vele culturen en talen. Hier zien we telkens het resultaat van een vruchtbare dialoog tussen de culturele actoren van Brussel, waarbij veel aandacht gaat naar stedelijke culturen die voortkomen uit de eigen diversiteit. Het doel bestaat erin om de culturele dynamiek en de sociale banden te reactiveren, met als uitgangspunt een sterk gevoel van verbondenheid met de wijk en de stad.

Scènes nouvelles geeft het publiek de kans om Belgische en buitenlandse professionals te ontmoeten. Hier ontdekken we het puikje van de multidisciplinaire creatie (theater, dans, circus, jong publiek, performancekunst), gerealiseerd door opkomende artiesten uit de Fédération Wallonie-Bruxelles. Om op lange termijn het voortbestaan te verzekeren van een te weinig geziene creatie, stellen we op andere plaatsen en vanuit andere centra het programma op, samen met een of meer bevriende partners. Zo versterken we een cultureel en artistiek netwerk dat zowel inheems als exotisch is.

MàD is de afkorting van Mots à Défendre, een transdisciplinair festival dat georganiseerd wordt in maart en je onmiddellijk in zijn greep heeft! Het is eclectisch, militant en feestelijk, en wil de kracht van het woord materialiseren. Bij de voorstellingen, theaterstukken, lezingen, dialogen of films krijgen de kunstenaars, afkomstig uit België of van elders, volop carte blanche... Niets dan gezellige momenten om te delen en om te experimenteren rond woorden.

À la scène comme à la ville is het participatieve evenement waarin jaarlijks het werk op de planken gebracht wordt dat gedurende het hele seizoen door de geassocieerde kunstenaars is uitgevoerd met het publiek: verenigingen, schoolgroepen, studenten, professionals of toeschouwers. Om gemeenschap te vormen door de eigen individualiteit even opzij te zetten.

Het Théâtre National vindt het erg belangrijk om zijn knowhow en technische capaciteiten te delen. Daarom gaat het vijf jaar lang een partnerschap aan met acht kunstenaars uit de Federatie Wallonië-Brussel om hen de nodige tijd en middelen ter beschikking te stellen bij het uitvoeren van hun werk. Voor het theater zijn dat Anne-Cécile Vandalem, het Raoul Collectif, Gaia Saitta en Clément Papachristou. Voor de dans hebben we Ayelen Parolin en Hendrickx Ntela. Voor literatuur en slam tekenen Caroline Lamarche en Joëlle Sambi Nzeba present. Zonder de artiest Mohammed El Khatib te vergeten. Er zijn ook zes theatergezelschappen in administratieve residentie: het Raoul Collectif, Popi Jones, Kukaracha, Wirikuta, La Brute, en Ruda Ayelen Parolin.

Het Théâtre National is « vooral de plaats waar we lichamen zien en horen¹ ». Het vertelt over « hoe de lichamen van hun veelzijdigheid een troef maken ».

¹ Christian Biet, Professeur d'Histoire et esthétique du théâtre à l'Université de Paris – Nanterre, membre de l'Institut Universitaire de France (1952-2020)

Pierre Thys
Algemeen en artistiek directeur

Pierre Thys studeerde in 1994 af aan de Université Libre de Bruxelles en is al meer dan 20 jaar werkzaam in de culturele en artistieke sector, zowel in België als buiten de landsgrenzen.

Hij was gedurende een jaar verbonden aan de pedagogische dienst van de Botanique - Centre Culturel de la Fédération Wallonie-Bruxelles. Vervolgens trad hij toe tot het team van Charleroi Danse - Centre chorégraphique de la Fédération Wallonie-Bruxelles, dat werd aangestuurd door regisseur en choreograaf Frédéric Flamand. Tussen 1995 en 2004 vervulde hij er verschillende functies, waaronder die van pedagogisch verantwoordelijke en directeur communicatie en internationale betrekkingen.

Toen Frédéric Flamand vertrok om het Ballet national de Marseille te gaan leiden, kreeg Pierre Thys een uitnodiging om van 2004 tot 2012 bij hem in dienst te treden als directeur communicatie en verspreiding. Los van deze functies verleende Pierre Thys ook nog zijn assistentie aan Frédéric Flamand bij de programmering van de Dansbiënnale van Venetië 2003 en van 2011 tot 2013 bij de programmering van het Dansfestival van Cannes.

In 2012 voegde hij zich bij Serge Rangoni en zijn team in het Théâtre de Liège - Centre scénique et Centre européen de création théâtrale et chorégraphique. Hij was er directeur Communicatie & Internationale Betrekkingen, verantwoordelijk voor de dansprogrammering. In 2019 werd hij adjunct-directeur.

In mei 2021 werd Pierre Thys benoemd tot algemeen en artistiek directeur van het Théâtre National Wallonie-Bruxelles voor een eerste termijn van vijf jaar. Zijn doel is om « voor kunstenaars en publiek een gemeenschappelijke verbeelding te creëren die creatief, verleidelijk, stimulerend en ondersteunend is ». Het theater van het lichaam staat centraal in zijn project.